Elst is een dorp dat in de Betuwe in de provincie Gelderland ligt, het heeft 16000 inwoners.De geschiedenis van Elst begint al in de tijd van de Romeinen ongeveer 70 jaar na Christus een van de opvallendste kenmerken van Elst is wel de toren van de Hervormde kerk, bij oudheidkundig bode- monderzoek werd onder de kerk resten gevonden van een Gallo- Romeinse tempel van 28 x 23 meter, met daarbinnen een cella van 15 x 13 meter.
Bij verder onderzoek bleek dat aan deze grote tempel een oudere, kleinere 11,5 x 8,5 meter metend cultus gebouw ten grondslag ligt.De rode mortelvloer van dit gebouw is intact gebleven. Deze kleinere tempel is ongetwijfeld tot stand gekomen in de tijd dat de Romeinen de in deze streek wonende Bataven overheersten.
Wilt u zich op de hoogte stellen van de cultuur der Romeinen en Bataven, zoals deze in onze streek tot uiting kwam, dan is een bezoek aan de zich onder de kerk bevindende kelder aan te bevelen. In het gemeentehuis van Elst is tijdens de normale open stellings uren permanent een expositie te bezichtigen van oudheidkundige vondsten.
Musea in Elst
Cultuur van de Romeinen en Batavieren in deze streek. In de kelder onder Hervormde kerk in Elst. Adres: Grote Molenstraat 2, 6666 DJ Elst Bezoek: na telefonische afspraak met de koster van de kerk (tel. 0481 – 370896) of via het kerkelijk bureau (tel. 0481 – 371357).
Hervormde kerk
Het bestaande kerk gebouw dateert van de 15e eeuw en is in het najaar van 1944 door oorlogsgeweld nagenoeg verwoest. De weder- opbouw in oude stijl, welke na de oorlog met kracht ter hand is genomen, leverde echter behalve een fraai gerestaureerde kerk met toren nog iets heel anders op.
De Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek vroeg en kreeg in 1947 toestemming om in en nabij de kerk opgravingen te verrichten. Het resultaat van deze opgravingen was verrassend. In de kerk werden namelijk op geringe diepte onder de vloer zware funderingen aangetroffen, die op het eerste gezicht deden vermoeden, dat men hier niet met middeleeuwse bouwresten te doen had. Verdere onderzoekingen brachten aan het licht dat het een zgn GalloRomeinse tempel betrof. Het bleken de resten te zijn van een rechthoekig bouwwerk van 28×23 m, met daarbinnen een cella van 15×13 m.
Maar dit was nog niet alles. Bij verder onderzoek bleek dat aan deze grote tempel een oudere, kleinere 11,5 x 8,5 m. metend cultusgebouw ten grondslag ligt. De rode mortel- vloer van dit gebouw is intact gebleven. Deze kleinere tempel is ongetwijfeld tot stand gekomen in de tijd dat de Romeinen de in deze streek wonende Bataven over- heersten.
Oorspronkelijk kenden de Bataven waarschijnlijk geen tempels om hun goden te vereren, maar onder invloed van de Romeinse cultuur zal dit gebouw tot stand gekomen zijn. Uit de onderzoekingen is gebleken, dat deze tempel een centrale plaats heeft ingenomen in de cultus van de Bataven. Vermoed wordt dan ook, dat het gebouw behalve een gods- dienstig centrum tevens een symbool is geweest van de vriendschap tussen de Romeinen en de Bataafse edelen.
Tijdens de opstand der Bataven onder leiding van Claudius Civillis in de jaren 69 en 70 na Christus werd de tempel met de grond gelijk gemaakt. Op dezelfde plaats verrees de eerder genoemde grote tempel. Het bouw- werk werd imposanter en mooier dan het vorige. Van deze tempel is zoveel teruggevonden, dat een reconstructie van dit uitzonderlijk mooie bouwwerk mogelijk was. In de zijbeuk van de kerk kan men een maquette van dit heiligdom bewonderen.
